Sara yani epilepsi hastalığı, beynin herhangi bir bölgesinde yer alan hücrelerin anormal aktivitesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
Yapılan araştırmalarda Türkiye’deki toplam nüfusun yaklaşık yüzde 1’inde sara hastalığının olduğu bilinir. Kronik bir hastalık olmakla beraber doğum esnasında veya farklı yaşlarda aniden gelişebilir. Buna ek olarak sara krizinde neler yapılmalı sorusu da herkes tarafından merak edilmektedir.
Sara krizi en düşük 30 saniye, en yüksek 2 dakikaya kadar devam edebilir. 5 dakikaya kadar devam eden epilepsi nöbetinde mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır. Epilepsi nöbetleri genelde garip koku ve tat alma, uyuşukluk, yavaş hareket etme, az konuşma ve benzeri durumlarla ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalığın tanısının konulması için bireyin en az 2 defa epilepsi nöbeti yani sara krizi geçirmesi gerekiyor.
Sara Krizi Belirtileri Nelerdir?
Sara krizi, beyindeki fonksiyon bozukluğu olarak adlandırılır ve aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkabilir;
- Hızlı göz kırpma
- Hızlı şekilde baş sallama
- Sabit bir noktaya bakma
- Vücuttaki ani kasılmalar
- Bilinç kaybı
- Baca ve kollarda kontrolsüz sallantı
- Anksiyete ve korku gibi psikolojik durumlar
- Konuşma veya sese cevap verememe
Sara Hastalığının Nedenleri ve Tanı Yöntemleri
Epilepsi hastalığı farklı nedenlerle ve yaş farkı olmadan ortaya çıkabilmektedir. Genelde çocukluk döneminde başlar ve beyni etkileyen tüm hastalıklar, sara krizine sebep olabilir. Tümörler, kafa travması, menenjit, anne karnında geçirilmiş olan enfeksiyonlar ve doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması, sara hastalığının nedenleri arasındadır.
Tanı sürecinde EEG cihazıyla beyin bölgesi incelenir ve kısa sürede teşhis konulabilir. Ayrıca bilgisayarlı tomografi ve MR görüntüleme teknikleriyle de epilepsi tanısı konulabilir.
Sara Krizinde Neler Yapılmalı?
Hastalığın nedenleri, belirtileri ve tanı yöntemlerinden sonra sara krizinde neler yapılmalı sorusunun yanıtları maddeler halinde aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
- Sara krizi sırasında hastaya herhangi bir müdahalede bulunulmamalıdır. Bu süreçte hastanın ağzı kapanabileceğinden, açmak için yabancı bir cisim kullanılması, bireye zarar verecektir.
- Normal sara krizi 1-2 dakika içinde sona erer. Ancak kriz sona ermiyorsa mutlaka hastaneye kaldırılmalıdır.
- Sara krizi sırasında kasılma ve düşme gibi durumlar olacağı için bireye zarar verebilecek tüm cisimler çevreden uzaklaştırılmalıdır.
- Halk arasında kolonya ve soğan koklatmanın sara krizine iyi geldiği söylenir. Ancak bu aktivitelerin hastaya herhangi bir faydası bulunmamaktadır.
- Sara krizi sırasında hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; kanama, çene çıkıkları ve diş kırılmalarına neden olabilir.
- Hastanın kriz sırasında bacak ve kollarının tutulması ya da bastırılması, ortopedik problemlere neden olabilir.