“Kapalı yoldan yapılan Böbrek Taşı Ameliyatı” olarak ta bilinen “Perkütan nefrolitotomi (PNL) işlemi anestezi altında uygulanır.

Böbrekte yer alan taşlar eğer kendiliğinden düşmüyor, uygulanan ESWL ( vücut dışından şok dalgalar uygulayarak böbrek taşlarının kırılması) yöntemi başarısız kalıyor veya taş hacmi çok fazla ise ( 2.5 cm’den büyük) daha farklı yöntem veya  yöntemlerin uygulanması alınması gerekli olabilmektedir. Uygulanan ve hastalarımıza sınırlı düzeyde problem oluşturabilen bu yöntemlerden bir tanesi de böbek içine ciltte açılan bir küçük kanal ile girilip taşların tamamen temizlenip çıkarılabildiği Perkütan Nefrolitotomi (PNL) adı verilen yöntemdir.

Bir diğer tanımlama ile   “Kapalı yoldan ( vücutta bir kesi oluşturmadan) yapılan Böbrek Taşı Ameliyatı” olarak ta bilinen “Perkütan nefrolitotomi (PNL) işlemi anestezi altında uygulanan bir yöntemdir. Bu işlem sırasında hastanın taşın bulunduğu tarafta böbrek üzerine denk gelecek tarzda yan boşluk bölgesine yaklaşık 1 cm.lik ufak bir kesi yapılarak bir kanal açılmaktadır. Böbreğe kadar giden bu kanal içine yerleştirilen kılıftan bir optik  alet “nefroskop” geçirilerek ekranda böbreğin içi ve mevcut taş çok net bir şekilde görülmektedir.

Bu şekilde taşın bulunup görüntülenmesini takiben taş(lar) olduğu yerde uygun taş kırma, ufalama yöntemlerinin yardımı ile kük parçalara ayrılmakta ve mevcut kanaldan tek tek dışarı alınmaktadır. Deneyim gerektiren bu yöntem sayesinde günümüzde artık  açık cerrahi taş ameliyatlarına ( vücutta büyük kesi oluşturup böbrekten taşı almak)  olan ihtiyaç yok denecek kadar azalmıştır..

Perkütan Nefrolitotomi İşlemi Öncesinde Nasıl Bir Hazırlık Yapılır?

Hazırlık aşamasında en önemli konu uygun radyolojik inceleme yöntemi ile taş(lar)ın yerinin, sayısının, boyutlarının, böbrek boşluklarınn ve çevre organların durumunun çok detaylı olarak belirlenmesidir. İşlemin planı ve nihai başarısı bu incelemeler ile çok yakından ilişkilidir.

İşlem öncesi hastalar detaylı bir anestezi ve gerekli ise dahiliye kliniği kontrolünden geçirilmektedir.

Perkütan Nefrolitotomi işlemi genel anestezi altında uygulanan bir yöntem olduğu için  tüm hastalar tedaviden 6 saat önce başlayarak hiç bir şey yeme-içmemelidir.

Mevcut ise  bir hastalık nedeniyle düzenli kullanılan ilaçlar sadece bir yudum su ile alınabilir, ancak kan sulandırıcı ajanlar (warfarin, aspirin, clopidogrel v.b.) mutlaka 5-7 gün öncesinden başlanarak kesilmeli ve alınmamalıdır.

İşlemden önce idrar analizi ve idrar kültür testi yapılarak idrarın steril olduğunu tespit edilmelidir.

İşlem öncesinde  böbrek fonksiyon testleri ile her iki böbrek mutlaka değerlendirilmelidir.

Perkütan Nefrolitotomi İşemi Nasıl Yapılmaktadır?

Her şeyden önce kapalı yoldan böbrek taşı kırma ve temizleme işlemi “Perkütan Nefrolitotomi girişimi”, bu konuda uzman yüksek  deneyimli bir cerrah tarafından uygulanmalıdır. Ancak deneyimli ellerde başarı oranları çok yüksek ve muhtemel işlem sonrası problemler çok düşük olabilecektir.

Bu işlem öncesi çok detaylı ve dikkatli hasta hazırlığı gerekmektedir.

Bu işlemin başarılı olabilmesi için teknolojik ekipman alt yapısının ilgili merkezde hem erişkin hem de çocuk olgular için eksiksiz olarak bulunması şarttır. Bu sayede komplikasyonlar çok alt düzeylere inebilecektir.

Bu işlem sırasında deneyimli cerrah hastanın yan boşluk bölgesinden görüntüleme kılavuzluğu altında ( radyolojik veya ultrasonografik) böbrek boşluklarına bir iğne girer ve iğnenin içinden bir tel geçirerek böbrek boşluklarına ulaşır.

Bu tel aracılığıyla üzerinden gerekli genişletme işlemi yapılarak böbreğe kadar ulaşan bir kanal oluşturulur ve ciltten böbreğe kadar giden bir tüp yerleştirilir.

Yerleştirilen bu tübün içerisinden optik alet “nefroskop” ile böbrek içine girilir ve taş(lar) bulunup ekranda görüntülenir. Sonrasında da uygun taş kırma( ufalama) sistemleri ile (lazer, Ultrason ve mekanik cihazlar) taş veya taşlar küçük parçalara ayrılır. Sonrada aynı tübün içinden tüm parçalar dışarı alınır.

Bu Yöntemin Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

Açık amaliyatın yerini alan bu yöntem ile hastanın vücunda sadece çok küçük bir kesi ( 1 cm) oluşturulup tüm taşlar buradan dışarı çıkarılabilmektedir.

Hastane yatma süresi yaklaşık 1-3 gündür

İyileşme süresi açık cerrahiye göre çok daha kısa olup en fazla 7-10 gün kadardır.

Hastaların hayat kalitesi çok sınırlı oranda bozulmakta ve hastalar hızla iş ve sosyal yaşamlarına geri dönebilmektedir.

Perkütan Nefrolitotomi İşlemi Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Bu ameliyatı takiben işlemin yapıldığı küçük kesiden ldışarı çıkan bir drenaj kateteri (nefrostomi tüpü) işlem sonunda hastaların önemli bir kısmında böbrekte bırakılır.

Böbrekten idrar akımını sağlayan ve iyileşmeyi hızlandıran bu tüp genellikle taburculuk öncesinde  (24-48 saat sonra) çıkarılmaktadır.

Hastaneden taburcu olduktan sonraki bir hafta boyunca idrarınız kanlı olabilir.

Taş temizliğini değerlendirmek amacıyla hemen cerrahi sonrasında görüntüleme yapılır. Bazen (taşın büyüklüğü, yeri, böbreğin anatomisine bağlı olarak) kalan taşları temizlemek için ek yöntemler uygulanabilir.

Hastanede ortalama olarak 1-3 gün kalınmaktadır. İyileşme süreci boyunca birkaç hafta dikkatli olmanız gerekmektedir. Yalnızca yara yeri nedeniyle minimal bir rahatsızlık/ağrı olabilir

Oral antibiyotikler enfeksiyonu önlemek amacıyla 7 gün daha kullanılır. Eğer ateş, üşüme-titreme ya da idrarda aşırı kanama nedeniyle kendinizi iyi hissetmezseniz bizi bilgilendirmeniz önemlidir.

Bazen idrarın mesaneye düzgün boşaldığına emin olmak için idrar yolu stenti (Double J stent) bırakılabilir. Bu da ilerleyen süreçte çıkarılacaktır.

PNL ile basit böbrek taşlarının tedavisinde başarı oranları oldukça yüksek olarak bildirilmektedir. Üst üriner sistem taşlarının tedavisinde perkütan cerrahi, standart teknikler ve uygun ekipmanlar kullanıldığında mükemmel taşsızlık oranları, düşük morbidite, kısa hastanede yatış süresi ve az iş gücü kaybı nedeniyle önemli yer tutmaktadır.

inceleme bu hastalıkların saptanması açısından önemli bilgiler verir.